Nikogo nie trzeba przekonywać, że biblioteka to miejsce dla Wszystkich. Ale jak to zrobić, aby była ona dostępna dla osób z niepełnosprawnościami? Dodatkowo ogłoszone w ostatnim czasie akty prawne (ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych oraz ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami) nakładają na instytucje publiczne konkretne obowiązki.
Projekt „Rzecznicy dostępności w bibliotekach” prowadzony przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich oraz Fundację Kultury bez Barier, jest odpowiedzią na potrzebę usystematyzowania wiedzy w zakresie dostępności. Chcemy pokazać, że dostępność oprócz obowiązku jest wspaniałą okazją do tworzenia różnorodnej publiczności, a wprowadzone rozwiązania posłużą wszystkim czytelnikom, nie tylko osobom z niepełnosprawnościami.
Chęć wzięcia udziału w projekcie zadeklarowało 60 bibliotekarzy, spośród których zostało wybranych 20 osób. Niezwykle cenny jest fakt, że pochodzą oni z różnych bibliotek, od bibliotek szkolnych, gminnych po wojewódzkie. A także z bardzo różnymi doświadczeniami w pracy z osobami z niepełnosprawnościami. To, co łączy ich wszystkich to niezwykła otwartość i wrażliwość, a także chęć wprowadzenia zmiany oraz zwiększania dostępności swoich wydarzeń.
Właśnie został zakończony pierwszy etap projektu, podczas którego praktycy z Fundacji Kultury bez Barier dzielili się z uczestnikami swoją wiedzą z zakresu implementacji rozwiązań dla osób z niepełnosprawnościami.
Program szkoleń został podzielony na trzy tematyczne moduły: Niepełnosprawność w pigułce, Pomysł na partnerstwo i Kreator pomysłów. Odbyło się łącznie 8 spotkań w okresie maj-czerwiec 2020 r.
Pierwsze spotkanie poświęcone było idei dostępności. Omówiono ideę projektowania uniwersalnego i wynikające z niej korzyści. Był to także czas na zapoznanie uczestników z zapisami ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami oraz ustawy o dostępności cyfrowej, podzielenie się praktycznymi wskazówkami, jak wdrażać zapisy z tego rozporządzenia.
Kolejne trzy spotkania poświęcone były potrzebom osób z niepełnosprawnością wzroku, słuchu i spektrum autyzmu. Podczas szkoleń omówione zostały propozycje narzędzi i rozwiązań, które można zaimplementować w bibliotece. Były to rozwiązania mające pomóc w pierwszym kontakcie, jak i ułatwiające czytelnikowi korzystanie z oferty biblioteki.
Kolejny moduł „Pomysł na partnerstwo” miał za zadanie przygotować uczestników do opracowania dostępnego wydarzenia w środowisku lokalnym. Rozpoczęliśmy od próby zdefiniowania, gdzie szukać i jak docierać do osób z niepełnosprawnościami. Wskazaliśmy placówki, które mogą stać się potencjalnym partnerem bibliotecznych działań. Począwszy od szkół, Warsztatów Terapii Zajęciowej po organizacje pozarządowe, których misją jest wsparcie osób z niepełnosprawnościami. Dotarcie do tej grupy odbiorców jest możliwe dzięki dostępnej promocji. Uczestnicy szkolenia dowiedzieli się, jak tworzyć dostępne komunikaty w social mediach. Stworzyli swoje własne opisy, alternatywne do zdjęć, a także napisy do filmów.
Ostatni moduł był już praktyczną dawką wiedzy, jak planować i budżetować dostępne wydarzenie. Na przykładzie imprez organizowanych podczas Festiwalu Kultury bez Barier, prześledziliśmy krok po kroku, o czym należy pamiętać na każdym etapie organizowanego wydarzenia. Był to także czas na praktyczne wskazanie zastosowania narzędzi omawianych podczas pierwszego modułu. W ramach ćwiczeń, uczestnicy rozpatrywali różne warianty tworzenia dostępnego wydarzenia, uzależnione od wielkości posiadanego budżetu. Cały ten ogrom wiedzy, już wkrótce zostanie sprawdzony w praktyce.
W kolejnym etapie projektu uczestnicy szkoleń, przeprowadzą dostępne wydarzenia w swoich bibliotekach, wykorzystując wiedzę nabytą w trakcie szkoleń oraz własne doświadczenia. O ich pomysłach na dostępność będzie można przeczytać już wkrótce na stronie projektu: www.autyzm.sbp.pl
Projekt „Rzecznicy dostępność w bibliotece” realizowany jest w ramach programu MKIDN Partnerstwo dla książki.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych
Lista instytucji, które biorą udział w projekcie „Rzecznicy dostępności:
- Biblioteka Publiczna im. Z. J. Rumla w Dzielnicy Praga-Południe m. st. Warszawy
- Szkoła Podstawowa nr 8 im. Wojska Polskiego w Kielcach
- Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego w Gdańsku (Biblioteka bez Barier)
- Wojewódzka Biblioteka im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
- Gminna Biblioteka Publiczna w Morzeszczynie
- Książnica Beskidzka
- Miejska Biblioteka Publiczna w Łomży
- Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie
- Miejska Biblioteka Publiczna w Wasilkowie
- Otwórzmy drzwi na świat – Andrychów
- Przemyska Biblioteka Publiczna
- Gminna Biblioteka Publiczna w Międzyrzecu Podlaskim z/s w Wysokim, Filia w Rogoźnicy
- Gminna Biblioteka Publiczna w Poświętnem
- Biblioteka szkolna Szkoły Podstawowej nr 1 im. Marii Konopnickiej w Ostrowie Wielkopolskim
- Miejska Biblioteka Publiczna w Legionowie
- Miejska Biblioteka Publiczna w Szczecinie
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
- Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu
- Gminna Biblioteka Publiczna w Samborcu
- Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna C. Norwida w Zielonej Górze, Filia nr 5
- Biblioteka Miasta i Gminy Barcin im. Jakuba Wojciechowskiego,Filia nr 1 w Barcinie
