Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych

Ustawa zobowiązuje do zapewnienia dostępności stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Ustawa nakazuje zapewnienie dostępności przede wszystkim

  • danych kontaktowych oraz linku do BIP
  • narzędzi kontaktowych (np. formularzy, tłumacza migowego online)
  • nawigacji,
  • deklaracji dostępności
  • informacji dotyczących sytuacji kryzysowej
  • dokumentów urzędowych oraz wzorów umów lub wzorów innych dokumentów przeznaczonych do zaciągania zobowiązań cywilnoprawnych.

Ustawa nie zmusza do prowadzenia stron www i tworzenia aplikacji mobilnych, ale nakłada obowiązek udostępniania tych, które istnieją lub powstaną.

Dostępność intranetu i ekstranetu obowiązuje po 2019-09-23.

Ustawa nie nakazuje prowadzenia w dostępny sposób mediów społecznościowych (FB, Instagram, YT), chyba, że podmiot publiczny korzysta wyłącznie z mediów społecznościowych (nie ma własnej www ani aplikacji mobilnej) albo poszczególne informacje są komunikowane wyłącznie za pośrednictwem mediów społecznościowych (wówczas informacje te muszą być opublikowane w sposób dostępny).

Ustawa nie nakazuje udostępniania transmisji na żywo, ale nagrania tych transmisji umieszczone na www podmiotu publicznego lub w aplikacji mobilnej muszą już być opublikowane w sposób dostępny.

  • 23 września 2019 r.
    – obowiązek dostępności stron internetowych powstałych po 23 września 2018 r.
  • 31 marca 2020 r.
    - pierwsza publikacja Deklaracji dostępności (deklaracje muszą być aktualizowane co roku).
  • 23 września 2020 r.
    – obowiązek dostępności stron internetowych powstałych przed 23 września 2018 r.
    - obowiązek dostępności multimediów;
  • 23 czerwca 2021 r.
    – obowiązek dostępności aplikacji mobilnych;
  • 2022 r.
    – pierwsze kary za brak Deklaracji dostępności;
  • 2023 r.
    – pierwsze kary za brak dostępności stron www i aplikacji mobilnych;

Podmiot, który ze względu np. na nadmierne koszty nie może zapewnić dostępności musi przeprowadzić analizę. Analiza ta zawiera ocenę zwiększenia dostępności www lub aplikacji, oraz informację, w jakim stopniu zawartość treści dotyczy osób z niepełnosprawnością; szacunkowy koszt dostosowania; wskazanie, kiedy strona www lub aplikacja powstały, do kiedy ma działać, jak często jest aktualizowana i ilu ma użytkowników.

Powołanie się na nadmierne obciążenie kosztowe nie zwalnia z wykonania deklaracji dostępności. Wynik analizy dołącza się do deklaracji dostępności. Od takiego podmiotu wymaga się także udostępnienia podstawowych informacji na innych stronach lub za pomocą metod alternatywnych.

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami

Minimalne wymagania obejmują zapewnienie w instytucjach publicznych:

  • dostępności architektonicznej – zarówno korytarze, jak i klatki schodowe powinny być wolne od barier i zapewniać możliwość poruszania się po nich między innymi osób na wózku, osób korzystających z kul, lasek i innych pomocy ortopedycznych, osób starszych, a także osób z wózkami dziecięcymi, mających różne problemy z poruszaniem się (windy, schody, korytarze, ciągi piesze w budynku)
  • dostępności cyfrowej – została kompleksowo uregulowana w ustawie o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych
  • dostępności informacyjno-komunikacyjnej – zapewnienie informacji na temat tego, jakie zadania wykonuje dany podmiot w postaci nagrania w polskim języku migowym dla osób głuchych, informacji w tekście łatwym do czytania (ETR) - m.in dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, czy pliku odczytywalnego maszynowo, dzięki któremu taką informację może udźwiękowić osoba niewidoma. Dostępność w tym zakresie to także umożliwienie komunikacji z podmiotem w taki sposób, jaki jest dogodny dla osoby ze szczególnymi potrzebami np. poprzez SMS czy przy użyciu usługi tłumaczenia migowego online.

Ustawa przewiduje sankcje za brak realizacji zasady dostępności. Na podmioty publiczne, które nie spełnią minimalnych wymagań w zakresie dostępności, przysługiwać będzie skarga na brak dostępności. W celu jej złożenia, osoba ze szczególnymi potrzebami będzie musiała najpierw zawnioskować o zapewnienie jej dostępności, a dopiero brak lub niewłaściwa reakcja ze strony podmiotu publicznego umożliwia złożenie skargi do Prezesa Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Pozytywne rozpatrzenie skargi może skutkować nakazem zapewnienia dostępności, a niewywiązanie się z tego – nałożeniem kary pieniężnej.

Projektowanie uniwersalne – jest podstawowym, domyślnym instrumentem realizacji dostępności. Termin ten odnosi się do rozwiązań, które są użyteczne dla wszystkich ludzi w jak największym zakresie, bez potrzeby adaptacji lub specjalistycznych zmian.

Racjonalne usprawnienia – konieczne i stosowne modyfikacje lub adaptacje, niepociągające za sobą nieproporcjonalnych i niepotrzebnych utrudnień (kosztów itp.), które są niezbędne w określonych przypadkach dla zapewnienia osobom o szczególnych potrzebach możliwości korzystania z dóbr i usług.

Dostępność architektoniczna:

  • zapewnienie możliwości poruszania się po piętrach i pomiędzy piętrami,
  • umożliwienie dotarcia do wszystkich pomieszczeń (z wyjątkiem technicznych) w budynku,
  • umożliwienie nawigacji wewnątrz budynku w szczególności osobom z wadami wzroku oraz słuchu . umożliwienie wejścia do budynku z psem asystującym,
  • zapewnienie bezpiecznej ewakuacji z budynku wszystkim, w tym osobom z niepełnosprawnościami.

Nakaz dostępności informacyjno-komunikacyjnej obliguje podmioty publiczne do zapewnienia komunikacji w czasie wizyty w urzędzie, a także dbanie o możliwość przygotowania się do wizyty i komunikacji z urzędem.

W tym celu powinno się zapewnić:

  • urządzenie ułatwiające słyszenie
  • opis pracy i zadań urzędu w tekście łatwym do czytania i rozumienia (ETR),
  • opis pracy i zadań urzędu – w formie, którą prawidłowo odczyta czytnik ekranu,
  • możliwość komunikacji w innej formie wskazanej przez osobę ze szczególnymi potrzebami – np. przez e-mail, SMS albo pisanie na kartce
  • film w PJM na stronie internetowej informujący o pracy urzędu i dostępności tłumacza,
  • możliwość złożenia wniosku w formie filmu w PJM, który następnie zostanie przetłumaczony na język polski, podobnie jak odpowiedź na wniosek.
  • 21 marca 2020 r.
    - prace podjęte nad studiami uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego muszą uwzględniać wymogi ustawy o zapewnianiu dostępności
  • 30 września 2020 r.
    - obowiązek powołania koordynatorów dostępności (biblioteki nie mają tego obowiązku);
  • 6 września 2021 r.
    - dostęp alternatywny musi być traktowany, jako sytuacja WYJĄTKOWA – szczególne potrzeby muszą być zapewniane z wykorzystaniem projektowania uniwersalnego lub racjonalnych usprawnień.
    - przy zlecaniu zadań przez podmiot publiczny innym podmiotom w umowie muszą być zawarte wymagania dotyczące dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami.
    - od tego dnia podmioty realizujące zadania finansowane ze środków publicznych na podstawie umowy z podmiotem publicznym muszą zapewniać podstawową dostępność architektoniczną, cyfrową i informacyjnokomunikacyjną.
    - Po tej dacie osobom ze szczególnymi potrzebami będzie przysługiwała skarga na brak dostępności, każdy podmiot publiczny musi przygotować pierwszy raport o zapewnieniu dostępności. Kolejne raporty muszą być publikowane w BIP, co cztery lata.