Autyzm jest całościowym zaburzeniem rozwoju dziecka. Oznacza to, że u dotkniętych nim osób obserwuje się objawy nieprawidłowego funkcjonowania we wszystkich obszarach rozwoju. Pierwsze symptomy autyzmu pojawiają się bardzo wcześnie, często już u kilkunastomiesięcznych niemowląt, ale zawsze są widoczne przed ukończeniem przez dziecko 3 roku życia. Choć autyzm można zdiagnozować już u bardzo małych dzieci, to często diagnozuje się go również u nastolatków, a nawet osób dorosłych. Nie leczony może prowadzić do bardzo głębokich zaburzeń funkcjonowania w późniejszym wieku.

Obecnie autyzm jest najczęściej występującym zaburzeniem rozwoju u dzieci. Towarzyszy on człowiekowi przez całe życie. Według aktualnych danych szacuje się, że zaburzenia ze spektrum autyzmu (z ang. Autistic Spectrum Disorder – ASD) występują u 1 na 300 dzieci. W krajach zachodnich jest on traktowany jako choroba cywilizacyjna, a jego epidemiologia określana jest w proporcji 1 dziecko na 88.

Cechami wspólnymi osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu są problemy w zakresie umiejętności społecznych, komunikowania się oraz wyobraźni, przejawiają też tendencję do schematycznych i powtarzalnych zachowań.

Stopień nasilenia trudności może być bardzo różny, od bardzo poważnych – związanych z unikaniem kontaktu wzrokowego i fizycznego, brakiem mowy, poważnymi problemami w nabywaniu nowych umiejętności, do mało nasilonych – obejmujących najczęściej problemy z rozumieniem i adekwatnym reagowaniem w sytuacjach społecznych, problemy z rozumieniem emocji i zachowania innych osób. W rożny sposób będzie zatem wpływać to na funkcjonowanie każdej z osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, jej sposób uczenia się i rozumienia otaczającego świata. Niektóre z nich są w stanie żyć w miarę samodzielnie, ale wiele prezentuje bardzo nasilone problemy i potrzebuje dużego wparcia przez całe swoje życie. Cechą charakterystyczną jest również to, że osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w specyficzny sposób odbierają bodźce sensoryczne. Wiele z nich jest nadmiernie wrażliwe na bodźce sensoryczne, np. światło, dźwięk, dotyk, zapach. Powoduje to, że w nowych sytuacjach, w dużych zgromadzeniach, w sytuacjach, gdzie pojawia się dużo bodźców, osoby z autyzmem mogą być niespokojne i podenerwowane. Mogą wówczas wykonywać gwałtowne i stereotypowe ruchy, np. podskakiwać, zakrywać uszy, pokrzykiwać.

Warto pamiętać, że autyzm ma bardzo zróżnicowany charakter, i nie tworzy jednolitego obrazu co do symptomatologii i głębokości zaburzeń. Dlatego obecnie w literaturze światowej używa się określenia zaburzenia ze spektrum autyzmu.